Het EPIC NRCS: iteratief ontwikkeld, in samenspraak met de eindgebruiker

Wie een nieuw softwaresysteem ontwikkelt, doet dit best in samenspraak met de eindgebruiker en met de hulp van verschillende iteraties. Zo kan een softwareontwikkelaar het systeem testen, fouten ontdekken en deze oplossen zodat het eindproduct zo goed mogelijk afgestemd is op de wensen en noden van de gebruiker(s). Een introductie op iteratief design.

Iteratief ontwerpen, continue verbeteren

Zelfs de beste usability-experts slagen er niet in om van in het begin de perfecte interface te ontwerpen. Het ontwerpproces moet dus rekening houden met iteraties. Dat zijn niet onze woorden, maar die van Jakob Nielsen van het consultingbedrijf Nielsen Norman Group, een van de sterkhouders inzake user experience research en design.

Iteratief ontwerp is een ontwikkelingsproces waarbij het herhalen van gebruikersonderzoek, het analyseren van gebruikersnoden en het verfijnen van features centraal staan. Dat betekent ook dat je je product niet pas de wereld in brengt als het ‘af’ is, maar dat je snel een eerste versie van het product lanceert. Als ontwerper ga je dat product stapje per stapje verbeteren met behulp van herhaalde cycli van analyseren, ontwerpen, testen en aanpassen. Met andere woorden, iteratief ontwerpen is een cyclisch proces waarbij je, als ontwerper, je gebruiker betrekt bij het ontwerpen.

Het voordeel van zo’n aanpak? Je kan snel pijnpunten, zoals een verwarrende of incoherente lay-out van een webpagina, snel herkennen en verhelpen. Een feedbackloop inbouwen zorgt er dan ook voor dat elke iteratie van een (digitaal) product, zoals een nieuw redactiesysteem (NRCS), steeds beter aansluit bij de behoeften van de gebruikers.

Het gevolg: een gebruiksvriendelijker en sneller ontwikkeld product: “Overall the accepted view […] is that understanding iteration is fundamental to improving and accelerating product development, as well as projects in other domains”, aldus David C. Wyn van de Universiteit van Auckland in Nieuw-Zeeland.

Een hulpmiddel?

Iteratief ontwerpen is meer dan een hulpmiddel. Het is een noodzaak. Dat heeft niet alleen te maken met pijnpunten ontdekken en die verhelpen. Dat heeft ook te maken met de lacunes van het gebruikersonderzoek.

Voor wie het niet weet: vooraleer nieuwe (digitale) producten – zoals een nieuw computersysteem – ontwikkeld worden, voeren de ontwikkelaars gebruikersonderzoek uit. Zo kan een interview met een (potentiële) gebruiker al heel wat pijnpunten, wensen en noden blootleggen. Wie pakweg een nieuw redactiesysteem of NRCS ontwikkelt, moet uitzoeken wie diens gebruiker is, wat die nodig heeft, welke verwachtingen die koestert, …

Alleen verschilt wat mensen zeggen van wat ze doen: “User research prior to product development has to deal with what people say they will do in most cases”, aldus de Interaction Design Foundation, “There’s no product available to examine what they actually do. So the first model of any given product is likely to reflect the “theoretical use” of a product rather than its actual use.”

Wie iets ontwerpt, doet dan ook een beroep op allerlei aannames: gebruikers zeggen dat ze het ene of het andere zouden doen als het ene of het andere zou opduiken. Alleen… dat zijn theorieën: je weet niet zeker of het ene of het andere zou gebeuren, omdat je product (nog) niet bestaat. Om uit te zoeken of die aannames kloppen, kan je gebruik maken van iteratief ontwerp.

“Iteratief design betekent dus dat je zo snel mogelijk je ideeën test, ook al zijn ze nog niet helemaal afgewerkt. Dat is soms moeilijk”, zegt Dieter Wullaert, docent en human centered-design expert aan Arteveldehogeschool. “Als je prototype niet een beetje gênant aanvoelt, heb je er eigenlijk al te veel tijd aan besteed.”

Met iteratief ontwerp kan je dan ook zowel kleine details testen en, indien nodig, aanpassen. Wat werkt, behoud je. Wat niet werkt, kieper je in de vuilbak (of herwerk je totdat het werkt, als het een broodnodige feature is).